Διεύρυνση της ΕΕ

Διεύρυνση πραγματοποιείται όταν νέες χώρες προσχωρούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό έχει συμβεί αρκετές φορές στην ιστορία της ΕΕ, και κάθε φορά μεταμορφώνεται τόσο η ΕΕ όσο και οι χώρες που προσχωρούν.   

Η διεύρυνση της ΕΕ έχει συμβάλει σημαντικά στην εξάπλωση της σταθερότητας, της ειρήνης και της ευημερίας σε ολόκληρη την ήπειρο.

Οφέλη για τις χώρες που προσχωρούν στην ΕΕ

Η διεύρυνση αποφέρει πολλά οφέλη στα νέα κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων:

• πολιτική σταθερότητα
• ελευθερία των πολιτών να ζουν, να σπουδάζουν και να εργάζονται οπουδήποτε στην ΕΕ
• αύξηση του εμπορίου μέσω της πρόσβασης στην ενιαία αγορά
• αύξηση της χρηματοδότησης και των επενδύσεων
• υψηλότερα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και καταναλωτικά πρότυπα

Μάθετε περισσότερα για τα οφέλη και τα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οφέλη για την ΕΕ

Η διεύρυνση ωφελεί επίσης την ΕΕ, καθώς συνεπάγεται

• αύξηση της ευημερίας και των ευκαιριών για τους Ευρωπαίους πολίτες και τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις
• ισχυρότερη φωνή στην παγκόσμια σκηνή
• περισσότερη πολιτιστική πολυμορφία
• προαγωγή της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
• επένδυση στην ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη

Οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα μπορεί να προσχωρήσει στην ΕΕ εάν πληροί τα κριτήρια προσχώρησης, γνωστά και ως κριτήρια της Κοπεγχάγης. Για παράδειγμα, οι χώρες που επιθυμούν να προσχωρήσουν πρέπει να έχουν

• σταθερούς θεσμούς που μπορούν να εγγυηθούν τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των μειονοτήτων. 
• λειτουργούσα οικονομία της αγοράς και ικανότητα αντιμετώπισης της ανταγωνιστικής πίεσης της αγοράς της ΕΕ. 
• ικανότητα ανάληψης των υποχρεώσεων που απορρέουν από την ιδιότητα του μέλους της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας εφαρμογής του συνόλου του δικαίου της ΕΕ και της τήρησης των στόχων της Ένωσης. 

Κάθε χώρα που υποβάλλει αίτηση προσχώρησης στην ΕΕ πρέπει να πληροί τις ίδιες αυστηρές απαιτήσεις και να ακολουθεί την ίδια αυστηρή διαδικασία για να γίνει κράτος μέλος. 

Υπάρχουν τρία κύρια στάδια αυτής της διαδικασίας, γνωστά και ως διαδικασία προσχώρησης. Πρόκειται για τα εξής:  

Στάδιο 1: Υποψηφιότητα

Κάθε χώρα που επιθυμεί να προσχωρήσει στην ΕΕ πρέπει να υποβάλει αίτηση προσχώρησης στο Συμβούλιο της ΕΕ. Στη συνέχεια, το Συμβούλιο ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ελέγξει την ικανότητα της αιτούσας χώρας να εκπληρώσει τα κριτήρια προσχώρησης.

Με βάση τις συστάσεις της Επιτροπής, το Συμβούλιο αποφασίζει αν θα χορηγήσει καθεστώς υποψήφιας χώρας και αν θα αρχίσει επίσημες διαπραγματεύσεις για την προσχώρησή της στην Ένωση. Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να συμφωνήσουν με την απόφαση αυτή.

Στάδιο 2: Ενταξιακές διαπραγματεύσεις 

Κατά τη διάρκεια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η υποψήφια χώρα προετοιμάζεται να εφαρμόσει τη νομοθεσία και τα πρότυπα της ΕΕ, γνωστά και ως κεκτημένο.

Καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, η Επιτροπή παρακολουθεί την πρόοδο της υποψήφιας χώρας όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις αυτές και ενημερώνει σχετικά το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέσω τακτικών εκθέσεων και ανακοινώσεων.

Στάδιο 3: Προσχώρηση

Μόλις ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις, η Επιτροπή γνωμοδοτεί σχετικά με το κατά πόσον η υποψήφια χώρα είναι έτοιμη να γίνει κράτος μέλος. Εάν η Επιτροπή εισηγηθεί ότι η υποψήφια χώρα είναι έτοιμη, καταρτίζεται συνθήκη προσχώρησης. Το έγγραφο αυτό περιγράφει λεπτομερώς τους όρους και τις προϋποθέσεις προσχώρησης της χώρας στην ΕΕ.

Η συνθήκη προσχώρησης πρέπει στη συνέχεια να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτού υπογραφεί και κυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και την υποψήφια χώρα. 

Η υποψήφια χώρα προσχωρεί επισήμως στην ΕΕ κατά την ημερομηνία που ορίζεται στη συνθήκη προσχώρησής της.

Ιστορικό διευρύνσεων

Από τότε που δημιουργήθηκε η ΕΕ για πρώτη φορά από τα έξι ιδρυτικά της μέλη, έχουν πραγματοποιηθεί επτά διευρύνσεις. Σήμερα υπάρχουν 27 χώρες στην ΕΕ. 

Είναι δυνατή η περαιτέρω διεύρυνση της ΕΕ, καθώς δέκα επίδοξα μέλη βρίσκονται επί του παρόντος σε διαδικασία προσχώρησης.

Υποψήφιες χώρες

Στις χώρες αυτές έχει χορηγηθεί καθεστώς υποψήφιας χώρας, και επί του παρόντος μεταρρυθμίζουν την εθνική τους νομοθεσία ώστε να ευθυγραμμιστούν με τους κανόνες, τους κανονισμούς και τα πρότυπα της ΕΕ.

Δυνάμει υποψήφια χώρα

Μια δυνάμει υποψήφια χώρα έχει υποβάλει αίτηση προσχώρησης στην ΕΕ, αλλά δεν έχει ακόμη λάβει καθεστώς υποψήφιας χώρας.