Europees Grens- en kustwachtagentschap (Frontex)

In het kort

• Rol: Frontex helpt de EU-landen en de Schengenlanden buiten de EU bij de bewaking van hun buitengrenzen. Het agentschap helpt ook om de grenscontroles in de EU op elkaar af te stemmen. Het bevordert voorts de samenwerking tussen de grensbewakinginstanties van alle EU-landen en biedt daartoe technische ondersteuning en expertise.
• Directeur: Fabrice Leggeri
• Opgericht: 2004
• Medewerkers: 315
• Budget: 250 miljoen euro
• Locatie: Warschau (Polen)
• Website: Frontex

Taken

Er is de afgelopen jaren een nooit geziene toename van het aantal migranten en vluchtelingen dat naar de EU wil komen. Landen die een EU-buitengrens hebben, zijn als enige verantwoordelijk voor de grenscontrole. Maar Frontex kan aanvullende technische ondersteuning geven aan landen met een grote toestroom van migranten,

door extra technische hulpmiddelen (bijv. vliegtuigen en schepen) en speciaal opgeleide grensbewakers in te zetten.

Frontex coördineert acties op zee (bijv. in Griekenland, Italië en Spanje), maar ook operaties aan de buitengrenzen op het land, onder meer in Bulgarije, Roemenië, Polen en Slowakije. Het Ook op vele internationale luchthavens in Europa is het agentschap aanwezig.

Frontex heeft verschillende bevoegdheidsterreinen, die zijn vastgelegd in de rechtsgrondslag.

Het gaat onder andere om:

• Risicoanalyse - alle activiteiten van Frontex zijn gebaseerd op een risicoanalyse. Frontex beoordeelt veiligheidsrisico’s aan de EU-grenzen. Het volgt patronen en trends op het gebied van illegale migratie en internationale criminaliteit aan de buitengrenzen van de EU, zoals mensenhandel. Het deelt zijn bevindingen met de EU-landen en de Commissie, en gebruikt deze voor de planning van zijn activiteiten.
• Gezamenlijke operaties - Frontex coördineert de inzet van speciaal opgeleid personeel en technische uitrusting (vliegtuigen, schepen, en grensbewakingsapparatuur) in gebieden aan de buitengrenzen van de EU waar extra hulp nodig is.
• Snelle interventie - als de EU-buitengrenzen onder grote druk staan door een grote toevloed van migranten, coördineert Frontex de inzet van Europese grensbewakingsteams.
• Onderzoek - grensbewakingsdeskundigen werken samen met onderzoekers en het bedrijfsleven om ervoor te zorgen dat nieuwe technologie aan de behoeften van de grensbewakingsdiensten voldoet.
• Opleiding - Frontex ontwikkelt gemeenschappelijke opleidingsnormen voor grensautoriteiten, om zo de opleiding van grenswachten in de EU en de overige Schengenlanden te harmoniseren. Hierdoor zullen reizigers die de EU inreizen, overal op dezelfde manier gecontroleerd worden. Ook kunnen grenswachters uit verschillende landen hierdoor efficiënt samenwerken wanneer zij worden ingezet bij operaties in Frontex-verband.
• Gezamenlijke terugkeeroperaties - Frontex ontwikkelt goede werkwijzen voor de gedwongen terugkeer van migranten en coördineert gezamenlijke terugkeeroperaties (maar de EU-landen beslissen zelf wie er worden teruggestuurd).
• Informatie-uitwisseling - Frontex ontwikkelt en beheert informatiesystemen waarmee grensautoriteiten informatie snel kunnen uitwisselen.

Wie is erbij gebaat

Jaarlijks steken ongeveer 700 miljoen mensen de buitengrenzen van Europa over.

Een van de grootste uitdagingen is het opsporen van illegale activiteiten zonder nodeloos oponthoud voor andere reizigers te veroorzaken.

Er zijn geen permanente grenscontroles tussen de Schengenlanden, waardoor controles aan de buitengrenzen dus nog belangrijker zijn. De Schengenlanden vertrouwen erop dat ook de rest de buitengrenzen goed bewaakt.

Binnen het Schengengebied kan een in Italië gestolen auto zonder problemen naar de Pools-Oekraïense grens rijden. Iemand die met een vals paspoort Finland binnenkomt, kan ongehinderd naar Portugal doorreizen. Een mensenhandelaar uit Frankrijk kan zijn slachtoffers moeiteloos naar Zweden brengen.

Dit betekent dat de controle van de EU-buitengrenzen essentieel is voor alle EU-landen. Frontex is uitgegroeid tot een centraal contactpunt dat de normen vastlegt voor alle Europese grenswachters. Het zorgt ervoor dat belangrijke informatie (bijv. over valse papieren, gestolen auto’s of mensenhandelaars) onmiddellijk wordt doorgegeven aan alle grensautoriteiten.

De bestrijding van internationale misdaad gebeurt niet alleen door informatie uit te wisselen, maar ook door langetermijnoplossingen te ontwikkeling. Frontex doet dat door opleidingsprogramma’s voor grenswachten in heel Europa uit te werken.

Dankzij Frontex kunnen grenswachters in de EU nu nauwer samenwerken. Zij wisselen kennis uit en hebben en toegang tot informatie over wat er aan alle buitengrenzen van de EU speelt. Zij krijgen ook de kans om heel wat bij te leren over de modernste methoden en technieken die hun helpen hun werk beter te doen. En zij kunnen elkaar helpen als de situatie aan een van de grenzen onhoudbaar dreigt te worden.