EU-uitbreiding

Er is sprake van uitbreiding als nieuwe landen tot de Europese Unie toetreden. Dit is in het verleden een aantal keer gebeurd. Bij elke uitbreiding verandert niet alleen de EU, maar ook het land dat lid wordt.   

De EU-uitbreiding heeft op het hele continent voor stabiliteit, vrede en welvaart gezorgd.

Voordelen voor landen die lid worden van de EU

Een land dat een EU-lidstaat wordt, krijgt daar veel voor terug:

• politieke stabiliteit
• vrijheid voor burgers om overal in de EU te gaan wonen, studeren of werken
• meer handel door de toegang tot de Europese interne markt
• meer geld en investeringen
• hogere sociale, milieu- en consumentennormen

Lees meer over de voordelen en verwezenlijkingen van de Europese Unie.

Voordelen voor de EU

Uitbreiding is ook positief voor de EU:

• meer welvaart en mogelijkheden voor Europese burgers en bedrijven
• een sterkere stem op het wereldtoneel
• meer culturele diversiteit
• bevordering van de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten
• een investering in vrede en veiligheid in Europa

Elk Europees land kan toetreden tot de EU als het voldoet aan de lidmaatschapscriteria, ook wel bekend als de criteria van Kopenhagen. Een land dat lid wil worden moet bijvoorbeeld

• stabiele overheidsinstellingen hebben die de democratie, de rechtsorde, de mensenrechten en de bescherming van minderheden garanderen 
• een werkende markteconomie hebben en met de concurrentiedruk van de EU-markt om kunnen gaan 
• kunnen voldoen aan de eisen van het EU-lidmaatschap, bijvoorbeeld door alle EU-wetgeving uit te voeren en de doelstellingen van de Unie na te leven 

Elk land dat lid wil worden van de EU, moet aan dezelfde strenge eisen voldoen en dezelfde strenge procedure volgen. 

Er zijn drie belangrijke stappen in dit proces, ook wel het toetredingsproces genoemd:  

Stap 1: kandidatuur

Een land moet een lidmaatschapsaanvraag indienen bij de Raad van de EU. De Raad vraagt dan aan de Europese Commissie om na te gaan of het land in staat is aan de eisen van het lidmaatschap te voldoen.

Op basis van de aanbevelingen van de Commissie besluit de Raad vervolgens of het land de status van kandidaat-lidstaat krijgt en of er formele onderhandelingen over de toetreding tot de Unie kunnen beginnen. Alle EU-lidstaten moeten het eens zijn over dit besluit.

Stap 2: onderhandelingen over het lidmaatschap 

Tijdens de onderhandelingen over het lidmaatschap bereidt de kandidaat-lidstaat zich voor om de EU-wetgeving en -normen uit te voeren. Het geheel aan wetten en normen wordt ook wel het acquis genoemd.

De Commissie monitort of de kandidaat-lidstaat vooruitgang boekt met de nodige hervormingen en houdt de Raad en het Europees Parlement hiervan op de hoogte via regelmatige verslagen en mededelingen.

Stap 3: Toetreding

Als de onderhandelingen zijn afgerond, adviseert de Commissie of de kandidaat klaar is om een lidstaat te worden. Als de Commissie denkt dat dit het geval is, wordt een toetredingsverdrag opgesteld. In dit document staan de voorwaarden om lid te worden van de EU.

Het toetredingsverdrag moet vervolgens door de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement worden goedgekeurd voordat het door alle EU-lidstaten en de kandidaat-lidstaat wordt ondertekend en geratificeerd. 

De kandidaat-lidstaat treedt officieel toe tot de EU op de datum die in het toetredingsverdrag is vermeld.

Geschiedenis van de uitbreiding

Er zijn zeven uitbreidingen geweest sinds de vorming van de EU door de zes oprichters. Op dit moment zijn 27 landen lid van de EU. 

Er zijn tien landen die op dit moment lid van de EU willen worden.

Kandidaat-lidstaten

Dit zijn de landen die de status van kandidaat-lidstaat hebben gekregen en momenteel bezig zijn om hun nationale wetgeving aan te passen aan de regels, voorschriften en normen van de EU:

Potentiële kandidaat-lidstaat

Een potentiële kandidaat-lidstaat heeft een aanvraag ingediend om lid te worden van de EU, maar nog niet de status van kandidaat-lidstaat gekregen.