Πριν από την έναρξη κάθε νέας κοινοβουλευτικής περιόδου —της 5ετούς θητείας των Ευρωπαίων επιτρόπων και των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου— οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων όλων των χωρών της ΕΕ συνέρχονται σε σύνοδο ως Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για να καθορίσουν τις επίσημες πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ.
Οι προτεραιότητες αυτές συναποτελούν το στρατηγικό θεματολόγιο, που καθοδηγεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να υλοποιηθούν οι εν λόγω προτεραιότητες.
Το στρατηγικό θεματολόγιο καθοδηγεί επίσης τις πολιτικές προτεραιότητες της ίδιας της Επιτροπής για τη θητείας της, σύμφωνα με τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της. Οι προτεραιότητες αφορούν γενικά τις κύριες πολιτικές και τα μέτρα που προτίθεται να λάβει η Επιτροπή για να εξασφαλίσει την επίτευξη των πολιτικών της στόχων.
Το στρατηγικό θεματολόγιο εφαρμόζεται από κοινού από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τις κυβερνήσεις της ΕΕ, που συνεργάζονται.
Μόλις καθοριστούν οι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τον/την υποψήφιο/-α πρόεδρο:
- παρουσιάζονται σε όλο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (σε σύνοδο ολομέλειας)
- μεταφράζονται σε δηλώσεις αποστολής για κάθε υποψήφιο επίτροπο και υποβάλλονται στην οικεία κοινοβουλευτική επιτροπή.
Οι πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν τη βάση των ετήσιων προγραμμάτων εργασίας της Επιτροπής, στα οποία καθορίζονται οι πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην υλοποίηση των προτεραιοτήτων κατά τους επόμενους 12 μήνες.
Η προετοιμασία των προγραμμάτων εργασίας ξεκινά με την ετήσια ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης και τη δήλωση προθέσεων που τη συνοδεύει.
Στη συνέχεια, ξεκινά ένας γύρος συζητήσεων με το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ σχετικά με τις προτεραιότητες της επόμενης χρονιάς. Παράλληλα, η Επιτροπή ακούει επίσης τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής.
Μόλις εγκριθεί το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής, η Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εκδίδουν κοινή δήλωση για τις προτεραιότητες της ΕΕ με σκοπό την ταχεία ανάληψη δράσης και τη διασφάλιση ότι θα δοθεί πολιτική έμφαση στην υλοποίηση των εν λόγω προτεραιοτήτων.
Με σκοπό τη διευκόλυνση ενός πιο μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, κατά την έναρξη της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου το 2020, τα 3 θεσμικά όργανα της ΕΕ ενέκριναν επίσης για πρώτη φορά κοινά συμπεράσματα σχετικά με τους στόχους και τις προτεραιότητες πολιτικής για όλη τη διάρκεια του νομοθετικού κύκλου (που θα διαρκέσει έως το 2024).
Ενημερωτικό γράφημα: Πώς καθορίζονται οι προτεραιότητες της ΕΕ
Άλλες προτεραιότητες
Παράλληλα με τις προαναφερόμενες προτεραιότητες, άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ συχνά καθορίζουν τις δικές τους προτεραιότητες για να προβάλλουν τις απόψεις τους.
Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Κάθε 6 μήνες μια διαφορετική κυβέρνηση της ΕΕ ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Ο ρόλος της Προεδρίας είναι να ενεργεί ως έντιμος διαμεσολαβητής, φροντίζοντας για την πρόοδο των συζητήσεων στο Συμβούλιο —μεταξύ όλων των χωρών της ΕΕ— σχετικά με τη νομοθεσία της ΕΕ.
Κάθε Προεδρία διαμορφώνει το δικό της σύνολο προτεραιοτήτων. Οι προτεραιότητες καθορίζονται από τα πιεστικά ζητήματα της ΕΕ την περίοδο εκείνη και έχουν ως γενικό στόχο την ενίσχυση της ΕΕ και την προώθηση των αξιών της.
Περισσότερα για τις προτεραιότητες της τρέχουσας Προεδρίας της ΕΕ
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – πολιτικές ομάδες
Η μεγάλη πλειοψηφία των 705 βουλευτών του ΕΚ ανήκουν σε μία από τις σημερινές 7 πολιτικές ομάδες, που είναι οργανωμένες σε κομματική και όχι εθνική βάση.
Κάθε πολιτική ομάδα θέτει τις δικές της προτεραιότητες, οι οποίες εκφράζουν τα ζητήματα που θεωρούν κρίσιμα οι ψηφοφόροι της.
Πριν από κάθε ψηφοφορία στην ολομέλεια, οι πολιτικές ομάδες εξετάζουν τις εκθέσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και καταθέτουν τροπολογίες επ’ αυτών.
Η θέση της πολιτικής ομάδας καθορίζεται έπειτα από συζήτηση στο πλαίσιο της ομάδας. Κανένας και καμία βουλευτής δεν μπορεί να εξαναγκαστεί να ψηφίσει με συγκεκριμένο τρόπο.
Περισσότερα για τις προτεραιότητες των πολιτικών ομάδων του Κοινοβουλίου
