Στρατηγικό θεματολόγιο και πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές
Οι Ευρωπαίοι επίτροποι και τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διορίζονται και εκλέγονται με πενταετή θητεία. Πριν από την έναρξη κάθε νέας κοινοβουλευτικής περιόδου, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων όλων των χωρών της ΕΕ συνέρχονται σε σύνοδο ως Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για να καθορίσουν τις επίσημες πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ για την επόμενη πενταετία.
Οι προτεραιότητες αυτές συναποτελούν το στρατηγικό θεματολόγιο της ΕΕ, που καθοδηγεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να υλοποιηθούν. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και οι κυβερνήσεις της ΕΕ συνεργάζονται για την εφαρμογή τους.
Το στρατηγικό θεματολόγιο καθοδηγεί επίσης τις προτεραιότητες της ίδιας της Επιτροπής για τη θητεία της, τις οποίες καθορίζει στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές ο υποψήφιος ή η υποψήφια πρόεδρος της Επιτροπής. Οι προτεραιότητες αφορούν γενικά τις κύριες πολιτικές και τα μέτρα που προτίθεται να λάβει η Επιτροπή για να εξασφαλίσει την επίτευξη των στόχων της.
Μόλις καθοριστούν οι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τον υποψήφιο ή την υποψήφια πρόεδρο:
- υποβάλλονται στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
- μεταφράζονται σε ειδικές δηλώσεις αποστολής για κάθε υποψήφιο και κάθε υποψήφια επίτροπο και υποβάλλονται στην οικεία κοινοβουλευτική επιτροπή.
Οι πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν τη βάση των ετήσιων προγραμμάτων εργασίας της Επιτροπής, στα οποία καθορίζονται οι πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην υλοποίηση των προτεραιοτήτων της Επιτροπής κατά τους επόμενους 12 μήνες.
Η προετοιμασία του προγράμματος εργασίας ξεκινά με την ετήσια ομιλία του προέδρου ή της προέδρου της Επιτροπής για την κατάσταση της Ένωσης και τη δήλωση προθέσεων που τη συνοδεύει.
Στη συνέχεια, ξεκινά ένας γύρος συζητήσεων με το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ σχετικά με τις προτεραιότητες της επόμενης χρονιάς. Παράλληλα, η Επιτροπή ακούει επίσης τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής.
Μόλις εγκριθεί το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής, η Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εκδίδουν κοινή δήλωση σχετικά με τις προτεραιότητες της ΕΕ για την επόμενη χρονιά με σκοπό την ταχεία ανάληψη δράσης και τη διασφάλιση ότι θα δοθεί πολιτική έμφαση στην υλοποίηση των εν λόγω προτεραιοτήτων.
Με σκοπό τη διευκόλυνση ενός πιο μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, τα 3 θεσμικά όργανα της ΕΕ εγκρίνουν, επίσης, ετήσιες κοινές δηλώσεις σχετικά με τις νομοθετικές προτεραιότητες για το επόμενο έτος (κατά τη διάρκεια της πενταετούς θητείας).
Ενημερωτικό γράφημα: Πώς καθορίζονται οι προτεραιότητες της ΕΕ
Άλλες προτεραιότητες
Παράλληλα με τις προαναφερόμενες προτεραιότητες, άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ συχνά καθορίζουν τις δικές τους προτεραιότητες για να προβάλλουν τις απόψεις τους.
Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Κάθε 6 μήνες μια διαφορετική κυβέρνηση της ΕΕ ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Ο ρόλος της Προεδρίας είναι να ενεργεί ως έντιμος διαμεσολαβητής, φροντίζοντας για την πρόοδο των συζητήσεων στο Συμβούλιο —μεταξύ όλων των χωρών της ΕΕ— σχετικά με τη νομοθεσία της ΕΕ.
Κάθε Προεδρία διαμορφώνει το δικό της σύνολο προτεραιοτήτων. Οι προτεραιότητες καθορίζονται από τα πιεστικά ζητήματα της ΕΕ την περίοδο εκείνη και έχουν ως γενικό στόχο την ενίσχυση της ΕΕ και την προώθηση των αξιών της.
Περισσότερα για τις προτεραιότητες της τρέχουσας Προεδρίας της ΕΕ
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – πολιτικές ομάδες
Η μεγάλη πλειοψηφία των 720 μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανήκουν σε μία από τις σημερινές 8 πολιτικές ομάδες, που είναι οργανωμένες σε κομματική και όχι εθνική βάση. Κάθε πολιτική ομάδα θέτει τις δικές της προτεραιότητες, οι οποίες εκφράζουν τα ζητήματα που θεωρούν κρίσιμα οι ψηφοφόροι της.
Πριν από κάθε ψηφοφορία στην ολομέλεια, οι πολιτικές ομάδες εξετάζουν τις εκθέσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και καταθέτουν τροπολογίες επ’ αυτών. Η θέση της πολιτικής ομάδας καθορίζεται έπειτα από συζήτηση στο πλαίσιο της ομάδας. Κανένας και καμία βουλευτής δεν μπορεί να εξαναγκαστεί να ψηφίσει με συγκεκριμένο τρόπο.
