Οι στόχοι που καθορίζονται στις Συνθήκες της ΕΕ επιτυγχάνονται μέσω διαφόρων νομοθετικών πράξεων. Μερικές έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα, άλλες όχι. Επίσης, ορισμένες ισχύουν για όλες τις χώρες της ΕΕ, ενώ άλλες για μερικές μόνον από αυτές.

Οι κανονισμοί είναι δεσμευτικές νομοθετικές πράξεις. Η εφαρμογή τους σε όλες τις χώρες της ΕΕ είναι υποχρεωτική. Για παράδειγμα, όταν ο κανονισμός της ΕΕ για την κατάργηση των τελών περιαγωγής κατά τα ταξίδια εντός της ΕΕ έληξε το 2022, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν νέο κανονισμό τόσο για τη βελτίωση της σαφήνειας του προηγούμενου κανονισμού όσο και για τη διασφάλιση της εφαρμογής κοινής προσέγγισης όσον αφορά τα τέλη περιαγωγής για άλλα δέκα έτη.

Οι οδηγίες είναι νομοθετικές πράξεις που ορίζουν έναν στόχο τον οποίο πρέπει να επιτύχουν όλες οι χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, εναπόκειται στην κάθε χώρα να θεσπίσει τους δικούς της νόμους για την επίτευξη των στόχων αυτών. Ένα παράδειγμα είναι η οδηγία της ΕΕ για τα πλαστικά μίας χρήσης, η οποία μειώνει τον αντίκτυπο ορισμένων πλαστικών μίας χρήσης στο περιβάλλον, για παράδειγμα μειώνοντας ή ακόμη και απαγορεύοντας τη χρήση πλαστικών μίας χρήσης, όπως πιάτα, καλαμάκια και κυπελάκια.

Οι αποφάσεις είναι δεσμευτικές μόνον γι’ αυτούς στους οποίους απευθύνονται (π.χ. μια χώρα της ΕΕ ή μια μεμονωμένη εταιρεία) και ισχύουν άμεσα. Για παράδειγμα, το Συμβούλιο εξέδωσε απόφαση που επιτρέπει στην Κροατία να υιοθετήσει το ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2023. Η απόφαση αφορά μόνον αυτή την χώρα.

Οι συστάσεις δεν είναι δεσμευτικές. Όταν η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση για να βελτιώσουν οι πάροχοι υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων των χωρών της ΕΕ τη διαφάνεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τους και να διαφυλάξουν τη συντακτική ανεξαρτησία τους, αυτό δεν είχε νομικές συνέπειες. Η έκδοση σύστασης δίνει τη δυνατότητα στα θεσμικά όργανα να γνωστοποιήσουν τις απόψεις τους και να υποδείξουν μια γραμμή δράσης χωρίς όμως να επιβάλουν κάποια νομική υποχρέωση στους αποδέκτες της σύστασης.

Οι γνώμες είναι ένα εργαλείο που επιτρέπει στα θεσμικά όργανα να εκφράζουν μια άποψη με μη δεσμευτικό τρόπο, δηλαδή χωρίς να επιβάλλουν νομικές υποχρεώσεις στους αποδέκτες. Οι γνώμες δεν είναι δεσμευτικές. Εκδίδονται από τα κύρια θεσμικά όργανα της ΕΕ (την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο, το Κοινοβούλιο), την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Κατά την κατάρτιση των νόμων, οι επιτροπές διατυπώνουν τη γνώμη τους σύμφωνα με τη δική τους οπτική γωνία που βασίζεται σε περιφερειακές, οικονομικές ή κοινωνικές παραμέτρους. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή εξέδωσε γνώμη σχετικά με τη στρατηγική επόμενης γενιάς της Επιτροπής για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.