Κατευθυντήριες αρχές
Συνθήκες
Οι ιδρυτικές Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαφυλάσσουν, στο σύνολό τους, την αρχή ότι οι εκλογικές διαδικασίες και οι διαδικασίες επιλογής ηγεσίας στα κύρια θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να διεξάγονται με διαφανή και δημοκρατικό τρόπο.
Οι Συνθήκες της ΕΕ —η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης— παρέχουν το ευρύ πλαίσιο λειτουργίας για τα κύρια θεσμικά όργανα της ΕΕ και ορίζουν ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία θα είναι η μορφή διακυβέρνησης στην οποία βασίζεται η ΕΕ.
Η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση καθιστά σαφές ότι:
- οι πολίτες εκπροσωπούνται άμεσα σε επίπεδο ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
- οι χώρες της ΕΕ εκπροσωπούνται με διττό τρόπο:
- στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, από αρχηγό κράτους ή κυβέρνησης,
- στο Συμβούλιο της ΕΕ, από τις κυβερνήσεις τους (δηλαδή από εκπροσώπους «οι οποίοι είναι δημοκρατικά υπεύθυνοι είτε έναντι των εθνικών τους κοινοβουλίων είτε έναντι των πολιτών τους»).
Η Συνθήκη της Λισαβόνας (2007) εισήγαγε ορισμένες αξιοσημείωτες μεταρρυθμίσεις, όπως, για παράδειγμα, η θέσπιση της θέσης μόνιμου/-ης και αποκλειστικού/-ής προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η ενίσχυση του ρόλου και των εξουσιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Εκπροσώπηση
Οι πολίτες της ΕΕ βρίσκονται στο επίκεντρο της δημοκρατικής διαδικασίας της ΕΕ και όλοι έχουν δικαίωμα ψήφου στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Με τον ίδιο τρόπο που κάνουν τη φωνή τους να ακούγεται στη χώρα τους μέσω της ψήφου τους στις εθνικές εκλογές, επηρεάζουν επίσης άμεσα ή έμμεσα τις εκλογές και τους διορισμούς της ΕΕ.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ απαρτίζονται, αντίστοιχα, από εκλεγμένους/-ες αντιπροσώπους και μέλη κυβερνήσεων από κάθε χώρα της ΕΕ.
Η ΕΕ αναπαράγει σε μεγάλο βαθμό τις διαδικασίες κοινοβουλευτικού ελέγχου των 27 κρατών μελών της στο δικό της δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρειάζεται τη ρητή ψήφο εμπιστοσύνης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να αναλάβει επισήμως καθήκοντα κατά την έναρξη της θητείας της.
Διοίκηση
Όπως και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ υποστηρίζεται στα καθήκοντά της από μια δημόσια διοίκηση στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλοι οι πολίτες της ΕΕ μέσω διαγωνισμών πρόσληψης που διοργανώνονται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Επιλογής Προσωπικού.
Θεσμικά όργανα της ΕΕ
Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εφαρμόζουν διαφορετικές διαδικασίες επιλογής για την ηγεσία τους.
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Σύνθεση: απαρτίζεται, σήμερα, από 720 μέλη του ΕΚ, που ψηφίζονται απευθείας από τους Ευρωπαίους πολίτες, σε μεγάλο βαθμό σύμφωνα με τους εθνικούς εκλογικούς νόμους και παραδόσεις της κάθε χώρας της ΕΕ.
Τα μέλη του ΕΚ μπορούν να συμμετέχουν σε πολιτικές ομάδες εντός του ΕΚ ανάλογα με τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Όσα μέλη δεν συμμετέχουν σε πολιτικές ομάδες θεωρούνται «μη εγγεγραμμένα».
Οι πολίτες της ΕΕ εκλέγουν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κάθε 5 χρόνια. Οι πλέον πρόσφατες ευρωπαϊκές εκλογές πραγματοποιήθηκαν στις 6-9 Ιουνίου 2024.
Αρμοδιότητες: ως συννομοθέτης, εγκρίνει νέα νομοθεσία που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή —για τα περισσότερα θέματα λαμβάνει αποφάσεις επί ίσοις όροις με το Συμβούλιο της ΕΕ. Ψηφίζει επίσης νέες εμπορικές συμφωνίες και ελέγχει διεξοδικά τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τον τρόπο με τον οποίο δαπανάται ο ενωσιακός προϋπολογισμός. Διαθέτει τις δικές του διοικητικές υπηρεσίες που απαρτίζονται από δημόσιους υπαλλήλους.
Εξουσίες διορισμού
- Εκλέγει τον/την πρόεδρό του
- η θητεία του/της προέδρου διαρκεί 2,5 χρόνια και μπορεί να ανανεωθεί μία φορά,
- ο/η πρόεδρος προτείνεται από πολιτικές ομάδες ή από τουλάχιστον 38 μέλη του ΕΚ,
- η ψηφοφορία είναι μυστική,
- διεξάγονται 4 γύροι ψηφοφορίας κατ’ ανώτατο όριο,
- ο/η υποψήφιος/-α πρέπει να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των ψηφισάντων, δηλαδή το 50 % των ψήφων συν μία.
- Εκλέγει τους/τις αντιπροέδρους του, τους/τις κοσμήτορες/-ητόρισσες, προέδρους και αντιπροέδρους των επιτροπών και των αντιπροσωπειών.
- Εκλέγει τον/την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
- το Κοινοβούλιο πρέπει να εγκρίνει τον νέο ή τη νέα πρόεδρο της Επιτροπής, που προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με απόλυτη πλειοψηφία (το ήμισυ του συνόλου των μελών του ΕΚ συν ένα).
- Εξετάζει τους/τις επιτρόπους
- κάθε επίτροπος που προτείνεται από το Συμβούλιο, σε συμφωνία με τον εκλεγέντα ή την εκλεγείσα πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πρέπει να εμφανίζεται ενώπιον κοινοβουλευτικών επιτροπών στους πιθανούς τομείς της αρμοδιότητάς του/της,
- οι αρνητικές αξιολογήσεις μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την απόσυρση του/της υποψήφιου/-ας επιτρόπου από τη διαδικασία. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να προταθεί νέος/-α υποψήφιος/-α επίτροπος προς έλεγχο.
- Εγκρίνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (επιτρόπους, πρόεδρο και ύπατο/-η εκπρόσωπο για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας)
- σε μία και μοναδική ψηφοφορία έγκρισης (στη συνέχεια διορίζονται επίσημα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο).
- Διαθέτει αρμοδιότητες εποπτείας και ελέγχου των άλλων θεσμικών οργάνων της ΕΕ και μπορεί να τα υποχρεώνει να λογοδοτούν. Μπορεί, για παράδειγμα, να ψηφίσει πρόταση δυσπιστίας κατά της Επιτροπής ώστε να την καταγγείλει και τελικά να την αναγκάσει να παραιτηθεί.
Πώς καλύπτονται οι βασικές θέσεις στο Κοινοβούλιο
Πώς σχηματίζονται οι πολιτικές ομάδες στο Κοινοβούλιο
Ενημερωτικό γράφημα: πώς εκλέγεται ο/η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Σύνθεση: απαρτίζεται από τους/τις αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των κρατών μελών της ΕΕ, τον/την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον/την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Διαθέτει τις δικές του διοικητικές υπηρεσίες που απαρτίζονται από δημόσιους υπαλλήλους.
Αρμοδιότητες: καθορίζει τις γενικές πολιτικές κατευθύνσεις και προτεραιότητες της ΕΕ.
Εξουσίες διορισμού
- Εκλέγει τον/την πρόεδρό του
- με ειδική πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο,
- η θητεία του/της προέδρου διαρκεί 2,5 χρόνια και μπορεί να ανανεωθεί μία φορά.
- Προτείνει υποψήφιο/-α για το αξίωμα του/της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
- με ειδική πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο,
- για πενταετή θητεία που μπορεί να ανανεωθεί,
- ο/η υποψήφιος/-α που προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να εγκριθεί από την πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,
- αν το Κοινοβούλιο δεν εγκρίνει τον/την υποψήφιο/-α, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οφείλει να προτείνει άλλο άτομο. Ο/Η νέος/-α υποψήφιος/-α πρέπει επίσης να εγκριθεί από την πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
- Διορίζει τον/την ύπατο/-η εκπρόσωπο για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, αρμόδιο/-α για τις εξωτερικές υποθέσεις της ΕΕ («εξωτερική δράση») και αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
- με ειδική πλειοψηφία, με τη σύμφωνη γνώμη του/της προέδρου της Επιτροπής,
- για πενταετή θητεία.
- Διορίζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (επιτρόπους, πρόεδρο και ύπατο/-η εκπρόσωπο για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας),
- με ειδική πλειοψηφία, μετά την έγκρισή της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
- Διορίζει την Εκτελεστική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ)
- το διοικητικό συμβούλιο απαρτίζεται από 6 μέλη: τον/την πρόεδρο της ΕΚΤ, τον/την αντιπρόεδρο και 4 άλλα μέλη,
- ο διορισμός γίνεται μετά από σύσταση του Συμβουλίου προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η οποία διαμορφώνεται μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ,
- ο διορισμός εγκρίνεται με ειδική πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ο ρόλος του/της προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Ο ρόλος του Συμβουλίου στους διορισμούς της ηγεσίας
Ενημερωτικό γράφημα — Εκλογή του/της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Ενημερωτικό γράφημα — Διορισμός της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ
Προτεραιότητες της ΕΕ για την περίοδο 2024-2029
Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Σύνθεση: απαρτίζεται από τους/τις υπουργούς κάθε χώρας της ΕΕ, ανάλογα με τον υπό συζήτηση τομέα πολιτικής, οι οποίοι/-ες πραγματοποιούν περιοδικές συνεδριάσεις. Για παράδειγμα, όταν οι γεωργικές πολιτικές περιλαμβάνονται στην ημερήσια διάταξη, ο/η υπουργός Γεωργίας κάθε χώρας συμμετέχει στις συνεδριάσεις.
Υποστηρίζεται από τις διοικητικές υπηρεσίες του Συμβουλίου που απαρτίζονται από δημόσιους υπαλλήλους.
Αρμοδιότητες: οι υπουργοί εκφράζουν τις απόψεις των κυβερνήσεων των κρατών μελών της ΕΕ και συναντώνται για να διαπραγματευθούν, να θεσπίσουν την ενωσιακή νομοθεσία και να συντονίσουν τις πολιτικές της ΕΕ.
Ηγεσία
Το Συμβούλιο της ΕΕ δεν έχει συγκεκριμένο/-η πρόεδρο. Η Προεδρία ασκείται από τα κράτη μέλη επί 6 μήνες εκ περιτροπής.
Η μόνη εξαίρεση αφορά τον τομέα των εξωτερικών υποθέσεων και της πολιτικής ασφαλείας, του οποίου ηγείται μόνιμος/-η υπάλληλος, ο/η ύπατος/-η εκπρόσωπος, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.
Συνθέσεις
Το Συμβούλιο της ΕΕ αποτελεί ενιαία νομική οντότητα, αλλά συνέρχεται σε 10 διαφορετικές «συνθέσεις», ανάλογα με τα προς συζήτηση θέματα. Η Προεδρία προεδρεύει των συνεδριάσεων που διεξάγονται σε κάθε επίπεδο εντός του Συμβουλίου της ΕΕ. Ο ρόλος της είναι να διασφαλίζει τη συνέχεια των εργασιών της ΕΕ σε αυτό το φόρουμ.
Η χώρα της ΕΕ που ασκεί την Προεδρία συνεργάζεται στενά με τις 2 χώρες που θα την διαδεχθούν στην Προεδρία. Οι εν λόγω ομάδες των τριών χωρών, γνωστές ως τριάδες Προεδριών, καταρτίζουν κοινό θεματολόγιο που καλύπτει τα κύρια ζητήματα που θα εξετάσει το Συμβούλιο της ΕΕ σε διάστημα 18 μηνών. Με βάση το συμφωνημένο θεματολόγιο, κάθε χώρα καταρτίζει το δικό της αναλυτικό εξαμηνιαίο πρόγραμμα εργασιών, το οποίο θα εφαρμόσει όταν αναλάβει την Προεδρία.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστηρίζονται από τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου.
Διαδικασία λήψης αποφάσεων στο Συμβούλιο της ΕΕ
Περισσότερα για την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ
Τρέχουσα Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ
Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Σύνθεση: Η πολιτική ηγεσία ασκείται από το Σώμα των 27 επιτρόπων (ένας ή μία από κάθε χώρα της ΕΕ) — υπό τον/την πρόεδρο της Επιτροπής που αποφασίζει το ποιος/ποια είναι αρμόδιος/-α για κάθε τομέα πολιτικής. Υποστηρίζονται από υπηρεσία που απαρτίζεται από δημόσιους υπαλλήλους.
Αρμοδιότητες: πολιτικά ανεξάρτητο εκτελεστικό όργανο που προτείνει νέους νόμους, διαχειρίζεται τις πολιτικές της ΕΕ σύμφωνα με τις εξουσίες που ορίζονται στις Συνθήκες, εκτελεί τον προϋπολογισμό της ΕΕ και επιβάλλει την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας.
Ηγεσία
Επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ο/η πρόεδρός της και οι 26 επίτροποι, ένας/μία για κάθε χώρα.
Πρόεδρος
Ο/Η πρόεδρος της Επιτροπής εκλέγεται για πενταετή θητεία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά τις ευρωεκλογές.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ) προτείνει στο Κοινοβούλιο έναν υποψήφιο ή μία υποψήφια για την προεδρία. Επειδή η επιλογή του/της υποψηφίου/-ας πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών, ο/η προτεινόμενος/-η υποψήφιος/-α προέρχεται γενικά από τη μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο Κοινοβούλιο.
Το Κοινοβούλιο πρέπει να εγκρίνει τον/τη νέο/-α πρόεδρο της Επιτροπής με απόλυτη πλειοψηφία (το ήμισυ του συνόλου των μελών του ΕΚ συν ένα). Μετά την έγκριση του/της υποψηφίου/-ας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διορίζει επίσημα τον/τη νέο/-α πρόεδρο.
Εάν ο/η υποψήφιος/-α δεν εξασφαλίσει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οφείλει να προτείνει νέο/-α υποψήφιο/-α εντός ενός μηνός.
Επίτροποι
Ο/Η εκλεγείς/-σα πρόεδρος κατανέμει τα χαρτοφυλάκια πολιτικής στους υποψήφιους και στις υποψήφιες επιτρόπους, έναν/μία από κάθε χώρα της ΕΕ.
Οι επίτροποι εκτελούν τα καθήκοντά τους για την Επιτροπή ανεξάρτητα από τις εθνικές κυβερνήσεις των χωρών από τις οποίες προέρχονται.
Οι ορισθέντες και ορισθείσες επίτροποι πρέπει στη συνέχεια να παρουσιαστούν ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής που είναι αρμόδια για το χαρτοφυλάκιό τους, ώστε να αξιολογηθεί η καταλληλότητά τους για τη θέση.
Μετά την έγκριση και των 26 ορισθέντων/-εισών επιτρόπων (η υποψηφιότητά τους μπορεί να αποσυρθεί εάν δεν λάβουν θετική αξιολόγηση), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να εγκρίνει σε μία και μοναδική ψηφοφορία τους/τις επιτρόπους, μαζί με τον/την εκλεγέντα/-είσα πρόεδρο και τον/την ύπατο/-η εκπρόσωπο για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διορίζει επίσημα όλους και όλες τις επιτρόπους στις αντίστοιχες θέσεις τους, με ειδική πλειοψηφία.
Διαδικασία διορισμού της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Πώς εγκρίνει το Κοινοβούλιο τη νέα Επιτροπή
Ενημερωτικό γράφημα — Εκλογή του/της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Σύνθεση: Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελείται από 2 σώματα:
- το Δικαστήριο, το οποίο ασχολείται με αιτήματα των εθνικών δικαστηρίων για έκδοση προδικαστικών αποφάσεων, με ορισμένες προσφυγές ακύρωσης, με διαδικασίες επί παραβάσει κατά χωρών της ΕΕ λόγω μη τήρησης του δικαίου της ΕΕ και με εφέσεις.
- το Γενικό Δικαστήριο, το οποίο εκδικάζει όλες τις προσφυγές ακύρωσης που ασκούνται από ιδιώτες, εταιρείες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, από κυβερνήσεις κρατών μελών της ΕΕ. Στην πράξη, λειτουργεί ως το γενικό διοικητικό δικαστήριο της ΕΕ και ασχολείται με πολλούς διαφορετικούς τομείς του ενωσιακού δικαίου, όπως η νομοθεσία περί ανταγωνισμού, οι κρατικές ενισχύσεις (κρατική στήριξη), το εμπόριο, η γεωργία, η διανοητική ιδιοκτησία και τα περιοριστικά μέτρα που εγκρίνει το Συμβούλιο κατά ατόμων και χωρών εκτός ΕΕ.
Αρμοδιότητες: ερμηνεύει το ενωσιακό δίκαιο ώστε να διασφαλίζει την ομοιόμορφη εφαρμογή του σε όλα τα κράτη μέλη, και διευθετεί νομικές διαφορές ανάμεσα στις εθνικές κυβερνήσεις και τα όργανα της ΕΕ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορούν να προσφύγουν σε αυτό και ιδιώτες, επιχειρήσεις ή οργανισμοί κατά θεσμικού οργάνου της ΕΕ, εάν θεωρούν ότι αυτό έχει με κάποιο τρόπο παραβιάσει τα δικαιώματά τους.
Μέλη: κάθε δικαστής και γενικός εισαγγελέας διορίζεται για ανανεώσιμη εξαετή θητεία, με κοινή συμφωνία των κυβερνήσεων των χωρών της ΕΕ, μετά από διαβούλευση με επιτροπή αναγνωρισμένων δικηγόρων που γνωμοδοτούν σχετικά με την καταλληλότητα των υποψηφίων. Σε κάθε Δικαστήριο, οι δικαστές επιλέγουν μεταξύ τους έναν/μία πρόεδρο για ανανεώσιμη τριετή θητεία.
- Δικαστήριο — 1 δικαστής από κάθε χώρα της ΕΕ, και 11 γενικοί εισαγγελείς, οι οποίοι/-ες επικουρούν το Δικαστήριο και υποβάλλουν, με πλήρη αμεροληψία και ανεξαρτησία, γνωμοδότηση στις υποθέσεις που τους ανατίθενται
- Γενικό Δικαστήριο — 2 δικαστές από κάθε χώρα της ΕΕ
Εκτελεστική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας
Η Εκτελεστική Επιτροπή, η οποία απαρτίζεται από τον/την πρόεδρο και τον/την αντιπρόεδρο της ΕΚΤ και από 4 άλλα μέλη, διορίζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με απόφαση η οποία λαμβάνεται με ειδική πλειοψηφία.
Το Συμβούλιο λαμβάνει την απόφαση μετά από σύστασή του και μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ —τα 6 μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής, συν τους/τις διοικητές/-ήτριες των κεντρικών τραπεζών των 19 χωρών της ζώνης του ευρώ («ευρωζώνη»).
Ενημερωτικό γράφημα — Διορισμός της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ
Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο είναι θεσμικό όργανο της ΕΕ που λειτουργεί ως συλλογικό όργανο με 27 μέλη, ένα από κάθε χώρα της ΕΕ. Τα μέλη επιλέγονται από τις εθνικές κυβερνήσεις και διορίζονται για ανανεώσιμη εξαετή θητεία από το Συμβούλιο, μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Τα μέλη οφείλουν να εκτελούν τα καθήκοντά τους ανεξάρτητα από εθνικά ή άλλα συμφέροντα και να εκπροσωπούν το γενικό συμφέρον της ΕΕ. Επικεφαλής του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι ο/η πρόεδρος που εκλέγεται μεταξύ των μελών για ανανεώσιμη τριετή θητεία.
Άλλοι διορισμοί
Όπως και με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, οι διορισμοί ανώτερων υπαλλήλων (π.χ. διευθυντές/-ύντριες, πρόεδροι) σε άλλα όργανα της ΕΕ διέπονται από ειδικούς και λεπτομερείς κανόνες, οι οποίοι βασίζονται στις Συνθήκες της ΕΕ. Ορισμένοι από αυτούς τους κανόνες ισχύουν για όλα τα όργανα της ΕΕ, ενώ άλλοι εφαρμόζονται μόνο σε συγκεκριμένα θεσμικά όργανα.
Οι εκτελεστικοί/-ές διευθυντές/-ύντριες των αποκεντρωμένων οργανισμών της ΕΕ διορίζονται συνήθως από το διοικητικό συμβούλιο του οικείου οργανισμού και επιλέγονται από κατάλογο επικρατέστερων υποψηφίων που καταρτίζει η Επιτροπή, μετά από ανοικτή διαδικασία επιλογής. Σε κάποιες περιπτώσεις, η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή είναι η Επιτροπή ή το Συμβούλιο της ΕΕ. Σε άλλες περιπτώσεις, ο/η επιλεγείς/-είσα υποψήφιος/-α πρέπει να υποβληθεί σε ακρόαση ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πριν από τον επίσημο διορισμό του/της.