Διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ΕΕ
Τρία είναι τα κύρια θεσμικά όργανα που συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων στην ΕΕ:
- το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που εκπροσωπεί τους πολίτες της ΕΕ
- το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εκπροσωπεί τις εθνικές κυβερνήσεις
- η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που εκπροσωπεί τα συνολικά συμφέροντα της ΕΕ
Οι πολιτικές της ΕΕ αποφασίζονται κατά κανόνα μέσω της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας (η οποία παλιότερα ήταν γνωστή ως διαδικασία «συναπόφασης»). Πρόκειται για μια διαδικασία κατά την οποία τα τρία κύρια θεσμικά όργανα καταλήγουν σε συμφωνία σχετικά με τη νομοθεσία.
Κατάρτιση της νομοθεσίας της ΕΕ
Η Επιτροπή, προτού καταθέσει νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες, εκτιμά τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις που ενδέχεται να έχει η εκάστοτε πρωτοβουλία.
Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή συντάσσει έκθεση με τον τίτλο «εκτίμηση επιπτώσεων», στην οποία παρουσιάζονται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των επιλογών πολιτικής. Η εκτίμηση επιπτώσεων περιλαμβάνει πληροφοριακά στοιχεία από μη κυβερνητικές οργανώσεις, εθνικές αρχές και κλάδους παραγωγής, καθώς και από ομάδες εμπειρογνωμόνων που παρέχουν συμβουλές για τεχνικά θέματα.
Ιδιώτες, επιχειρήσεις και οργανισμοί μπορούν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις και τα σχόλιά τους μέσω των δημόσιων διαβουλεύσεων (ερωτηματολογίων) στη διαδικτυακή πύλη της Επιτροπής «Πείτε την άποψή σας» .
Τα εθνικά κοινοβούλια μπορούν να εκφράσουν επίσημα τις επιφυλάξεις τους εάν θεωρούν ότι θα ήταν καλύτερο να αντιμετωπιστεί ένα ζήτημα σε εθνικό επίπεδο και όχι σε επίπεδο ΕΕ.
Εξέταση και έγκριση
Όταν η Επιτροπή υποβάλει την πρότασή της, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο την εξετάζουν και μπορούν να προτείνουν τροποποιήσεις. Συνήθως, το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή στη συνέχεια συνεδριάζουν για να διαπιστώσουν αν μπορούν να συμφωνήσουν σε μια πλήρη σειρά τροπολογιών.
Αν η Επιτροπή δεν συμφωνεί με τις τροπολογίες, το Συμβούλιο μπορεί να απορρίψει την ένσταση μόνο με ομόφωνη απόφαση. Αν η Επιτροπή κρίνει ότι οι τροπολογίες τροποποιούν υπερβολικά την πρόταση, έχει το δικαίωμα να αποσύρει την πρότασή της.
Αν τα τρία θεσμικά όργανα δεν συμφωνήσουν σ’ ένα κοινό τελικό κείμενο, γίνεται δεύτερη ανάγνωση.
Κατά τη δεύτερη ανάγνωση, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μπορούν να προτείνουν περαιτέρω τροπολογίες. Το Κοινοβούλιο μπορεί επίσης να θέσει εμπόδιο στην πρόταση αν δεν μπορέσει να συμφωνήσει με το Συμβούλιο.
Αν το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφωνήσουν επί των τροπολογιών, η πρόταση μπορεί να εγκριθεί. Αν δεν μπορέσουν να συμφωνήσουν, συγκροτείται επιτροπή συνδιαλλαγής με σκοπό την εξεύρεση λύσης. Τόσο το Κοινοβούλιο όσο και το Συμβούλιο μπορούν να θέσουν εμπόδιο στην πρόταση στο τελικό αυτό στάδιο της δεύτερης ανάγνωσης.
Μια πρόταση εγκρίνεται νομικά όταν το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφωνήσουν σ’ ένα κοινό κείμενο και αυτό δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.
Συνήθης νομοθετική διαδικασία
Παρουσίαση των σταδίων της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, στο πλαίσιο της οποίας το Κοινοβούλιο εγκρίνει νόμους από κοινού με το Συμβούλιο, και κατάλογος παλαιότερων νομοθετικών πράξεων που εγκρίθηκαν με αυτή τη διαδικασία.
Ειδικές νομοθετικές διαδικασίες
Εξήγηση του τρόπου με τον οποίο το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συνεργάζονται στο πλαίσιο των διαδικασιών έγκρισης και διαβούλευσης.
Παρακολουθήστε ζωντανά τις συνόδους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Παρακολουθήστε ζωντανά τις συνόδους του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Παρακολουθήστε τη νομοθετική διαδικασία
Όλοι μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη των προτεινόμενων νομοθετικών πράξεων της ΕΕ καθ’ όλη τη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας, από τον προγραμματισμό και την έγκριση έως την υλοποίηση και την εξέταση.
Περισσότερα για την παρακολούθηση της νομοθετικής διαδικασίας
Πάρτε μέρος στη νομοθετική διαδικασία
Το θεματολόγιο της Επιτροπής για τη βελτίωση της νομοθεσίας επιτρέπει σε ιδιώτες, επιχειρήσεις, ενδιαφερόμενα μέρη, εθνικές αρχές και άλλους οργανισμούς να συμβάλλουν στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ. Μπορείτε να εκφράσετε τη γνώμη σας μέσω
- των δημόσιων διαβουλεύσεων (ερωτηματολογίων) που δημοσιεύονται στην πύλη Πείτε την άποψή σας
- της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών που επιτρέπει σε ένα εκατομμύριο άτομα που διαμένουν στο ένα τέταρτο των κρατών μελών να ζητήσουν από την Επιτροπή να προτείνει νομοθεσία
- των ηλεκτρονικών κοινοτήτων SINAPSE που επιτρέπουν στους εμπειρογνώμονες να ανταλλάσσουν γνώσεις σε ολόκληρη την ΕΕ
- της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης
