De besluitvorming van de EU
In het besluitvormingsproces van de EU spelen drie instellingen een hoofdrol:
- het Europees Parlement, dat de burgers van de EU vertegenwoordigt;
- de Raad van de Europese Unie, die de regeringen van de EU vertegenwoordigt;
- de Europese Commissie, die de algemene belangen van de EU vertegenwoordigt.
Over het beleid van de EU wordt doorgaans beslist via de gewone wetgevingsprocedure (die vroeger de “medebeslissingsprocedure” heette). Tijdens deze procedure komen de drie grote instellingen tot overeenstemming over wetgeving.
Voorstel
Voordat de Commissie met een nieuwe initiatief komt, gaat zij na welke gevolgen dit kan hebben voor economie, samenleving en milieu.
Dat doet de Commissie door een “effectbeoordeling” te maken en daarvan verslag te doen. In dat document staat te lezen welke voordelen en nadelen de verschillende beleidsopties met zich meebrengen. De effectbeoordeling wordt opgesteld met de inbreng van niet-gouvernementele organisaties, nationale overheidsinstanties en bedrijfssectoren, evenals met bijdragen van deskundigengroepen die advies geven over technische vraagstukken.
Burgers, bedrijven en organisaties kunnen feedback geven via openbare raadplegingen (vragenlijsten) op de website Geef uw mening van de Commissie.
Nationale parlementen kunnen formeel hun reserves kenbaar maken, als zij vinden dat een bepaalde zaak beter niet door de EU maar door de lidstaten zelf kan worden geregeld.
Amendementen en goedkeuring
Zodra de Commissie haar voorstel heeft voorgelegd, gaan het Parlement en de Raad dit onderzoeken en kunnen zij wijzigingen voorstellen. Het Parlement, de Raad en de Commissie komen dan meestal bij elkaar om te zien of zij het eens kunnen worden over een hele reeks amendementen.
Als de Commissie met geen enkele wijziging akkoord gaat, kan de Raad daar alleen met een unaniem besluit tegenin gaan. Als de Commissie van mening is dat het voorstel door de amendementen al te ingrijpend wordt gewijzigd, heeft zij het recht om haar voorstel in te trekken.
Als de drie instellingen het niet eens raken over een definitieve gemeenschappelijke tekst, volgt er een tweede lezing.
Tijdens die tweede lezing kunnen het Parlement en de Raad verdere amendementen voorstellen. Het Parlement kan het voorstel ook blokkeren als het niet tot een akkoord komt met de Raad.
Als het Parlement en de Raad wel akkoord gaan over de wijzigingen, kan het voorstel worden aangenomen. Als zij geen akkoord bereiken, wordt een bemiddelingscomité bijeengeroepen dat een oplossing moet proberen te zoeken. Zowel het Parlement als de Raad kan het voorstel blokkeren tijdens deze definitieve fase van de tweede lezing.
Een voorstel wordt als wet goedgekeurd wanneer het Parlement en de Raad een gemeenschappelijke tekst overeenkomen. Vervolgens wordt die tekst bekendgemaakt in het Publicatieblad van de EU.
Gewone wetgevingsprocedure
Stapsgewijze uitleg van de gewone wetgevingsprocedure (op gebieden waarover het Parlement en de Raad gezamenlijk beslissen) en een lijst van de wetgeving die op die wijze tot stand is gekomen.
Bijzondere wetgevingsprocedures
Uitleg over de samenwerking tussen het Parlement en de Raad tijdens de goedkeuringsprocedure en de raadplegingsprocedure.
Woon vergaderingen van het Europees Parlement bij via livestreaming
Woon vergaderingen van de Raad van de EU bij via livestreaming
Het wetgevingsproces volgen
Iedereen kan volgen hoe de voorgestelde EU-wetten tot stand komen, van planning en goedkeuring tot uitvoering en herziening.
Draag uw steentje bij aan het wetgevingsproces
De agenda voor betere regelgeving van de Commissie geeft burgers, bedrijven, belanghebbenden, nationale overheden en andere organisaties de kans om zelf bij te dragen tot de beleidsvorming van de EU. U kunt uw mening geven via
- openbare raadplegingen (vragenlijsten) op de website Geef uw mening
- het Europees burgerinitiatief dat één miljoen burgers die in één kwart van de lidstaten wonen de mogelijkheid biedt om de Commissie te verzoeken een nieuwe wet voor te stellen
- SINAPSE e-communities die deskundigen de mogelijkheid biedt om in de hele EU kennis uit te wisselen
- de Conferentie over de toekomst van Europa
