Il-proċess ta' teħid tad-deċiżjonijiet tal-UE
It-3 istituzzjonijiet ewlenin involuti fit-teħid tad-deċiżjonijiet tal-UE:
- il-Parlament Ewropew, li jirrappreżenta liċ-ċittadini tal-UE
- il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, li jirrappreżenta lill-gvernijiet tal-pajjiżi tal-UE
- il-Kummissjoni Ewropea, li tirrappreżenta l-interessi ġenerali tal-UE
Il-politiki tal-UE tipikament jiġu deċiżi permezz tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja, proċess fejn it-tliet istituzzjonijiet ewlenin jilħqu qbil dwar il-leġiżlazzjoni.
Abbozzar tal-liġi tal-UE
Qabel ma tipproponi inizjattivi ġodda, il-Kummissjoni tivvaluta l-impatt potenzjali ekonomiku, soċjali u ambjentali li dawn jista’ jkollhom.
Il-Kummissjoni tagħmel dan billi tħejji rapport imsejjaħ “valutazzjoni tal-impatt” li jistabbilixxi l-vantaġġi u l-iżvantaġġi tal-għażliet ta’ politika. Il-valutazzjoni tal-impatt tinkludi kontribut minn organizzazzjonijiet nongovernattivi, awtoritajiet nazzjonali u l-industrija, kif ukoll gruppi ta’ esperti li jagħtu pariri dwar kwistjonijiet tekniċi.
L-individwi, in-negozji u l-organizzazzjonijiet jistgħu jipprovdu feedback dwar inizjattivi ppjanati permezz ta’ konsultazzjonijiet pubbliċi (kwestjonarji) u jwieġbu għal sejħiet għal evidenza fuq il-portal tal-Kummissjoni Semma’ leħnek - konsultazzjonijiet pubbliċi u feedback.
Meta tabbozza inizjattivi ġodda jew tirrieżamina l-politiki u l-liġijiet eżistenti, il-Kummissjoni tqis l-evalwazzjonijiet tal-politiki u l-liġijiet eżistenti fil-qasam. Jiġbor ukoll kontribut permezz ta’ djalogi ta’ implimentazzjoni mal-industrija, l-SMEs, is-sħab soċjali, l-awtoritajiet reġjonali u lokali, u permezz ta’ kontrolli tal-idoneità tal-liġijiet tal-UE.
Il-parlamenti nazzjonali jistgħu formalment jesprimu r-riżervi tagħhom jew joħorġu opinjoni jekk jaħsbu li jkun aħjar li jieħdu ħsieb il-kwistjoni fil-livell nazzjonali milli fil-livell tal-UE.
Kif il-Kummissjoni tippjana u tiddeċiedi dwar inizjattivi ġodda
Rieżaminazzjoni u adottar tal-liġi tal-UE
Hekk kif il-Kummissjoni tkun ippreżentat il-proposta tagħha, kemm il-Parlament kif ukoll il-Kunsill jirreveduha u jistgħu jipproponu emendi. Tipikament, il-Parlament, il-Kunsill u l-Kummissjoni mbagħad jiltaqgħu biex jaraw jekk jistgħux jaqblu dwar sett sħiħ ta’ emendi.
Il-Kunsill jista’ jannulla l-oġġezzjonijiet tal-Kummissjoni permezz ta’ deċiżjoni unanima. Il-Kummissjoni tista’ wkoll tirtira proposta jekk tqis li l-Parlament ikun biddilha b’mod eċċessiv. Jekk it-tliet istituzzjonijiet ma jaqblux dwar test finali komuni, isir it-tieni qari.
Matul it-tieni qari, il-Parlament u l-Kunsill jistgħu jipproponu aktar emendi. Il-Parlament jista’ wkoll jimblokka l-proposta jekk ma jkunx jista’ jaqbel mal-Kunsill.
Jekk il-Parlament u l-Kunsill jaqblu dwar l-emendi, il-proposta tista’ tiġi adottata. Jekk ma jaqblux, jitwaqqaf kumitat ta’ konċiljazzjoni biex jipprova jsib soluzzjoni. Kemm il-Parlament kif ukoll il-Kunsill jistgħu jimblukkaw il-proposta matul dan l-istadju finali tat-tieni qari.
Proposta tiġi adottata fil-liġi meta l-Parlament u l-Kunsill jaqblu dwar test konġunt, u tiġi ppubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali tal-UE.
Proċedura leġiżlattiva speċjali
F’ċerti każijiet, il-Kunsill jista’ jadotta liġijiet tal-UE waħdu, mingħajr il-Parlament. Dan jirrikjedi li jiġi segwit wieħed miż-żewġ tipi ta’ proċedura leġiżlattiva speċjali:
- Kunsens: Il-Kunsill jista’ jadotta liġi wara li jikseb il-kunsens tal-Parlament, li ma jistax jemenda l-proposta – sempliċiment jaċċettaha jew jirrifjutaha kif inhi.
- Konsultazzjoni: Il-Kunsill jista’ jadotta liġi wara li jikseb l-opinjoni tal-Parlament. Il-Kunsill m’għandux għalfejn iqis tali opinjoni iżda għandu jistenniha qabel ma jadotta liġi.
Ara s-sessjonijiet diretti tal-Parlament Ewropew
Ara d-dikjarazzjonijiet għall-istampa tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea
Segwi t-tfassil tal-liġijiet
Kulħadd jista’ jsegwi l-iżvilupp tal-liġijiet proposti tal-UE matul il-proċess tat-tfassil tal-liġijiet, mill-ippjanar u l-adozzjoni sal-implimentazzjoni u r-reviżjoni.
Involvi ruħek fit-tfassil tal-liġijiet
L-aġenda tal-Kummissjoni għal regolamentazzjoni aħjar tippermetti li l-individwi, in-negozji, il-partijiet ikkonċernati, l-awtoritajiet nazzjonali u organizzazzjonijiet oħra jikkontribwixxu għat-tfassil tal-politika tal-UE. Skopri hawn kif tista’ ssemma’ leħnek
- ħu sehem f’konsultazzjonijiet pubbliċi (kwestjonarji) ippubblikati fuq il-portal Semma’ leħnek — konsultazzjonijiet pubbliċi u feedback jew wieġeb għal sejħiet għal evidenza fuq il-portal
- ibda jew ħu sehem fl-Inizjattivi taċ-Ċittadini Ewropej, li jistiednu lill-Kummissjoni tipproponi leġiżlazzjoni
- aqsam l-għarfien ma’ esperti oħra fit-tfassil tal-politika u l-governanza tal-UE permezz tal-komunitajiet elettroniċi ta’ SINAPSE madwar l-UE
- involvi ruħek u ddibatti dwar il-politiki tal-UE fuq il-Pjattaforma għall-Involviment taċ-Ċittadini
- ikkontribwixxi għall-politiki tal-UE permezz tal-Panels taċ-Ċittadini li jlaqqgħu flimkien ċittadini minn madwar l-UE biex jiddiskutu proposti ewlenin li ġejjin
- ibda, issottometti u appoġġa petizzjoni lill-Parlament Ewropew dwar politika relatata mal-UE li taffettwak
- irreġistra biex tivvota jew toħroġ bħala kandidat fl-elezzjonijiet lokali, nazzjonali u Ewropej.
