Ar aghaidh go dtí an príomhábhar

An euro a bhainistiú

Is é an euro an dara hairgeadra is mó úsáid le haghaidh idirbhearta airgeadais ar fud an domhain – is leis a dhéantar thart ar 39% díobh, seachas íocaíochtaí sa limistéar in-euro.  Is maith an t-airgeadra cúltaca é an euro do thíortha eile freisin. In 2017, ba in euro a bhí thart ar 20% de chúlchistí uile an domhain.

Bíonn tionchar ag rátaí úis an limistéir euro ar fhorbairtí eacnamaíochta agus ar chobhsaíocht praghsanna. Is gá roinnt bainistiú a dhéanamh ar na gluaiseachtaí agus na malartuithe airgeadais a dhéantar gach lá: is ar an mBanc Ceannais Eorpach (BCE), eagraíocht neamhspleách atá lonnaithe in Frankfurt, atá an cúram sin. Is é BCE an banc ceannais atá ag na 20 mBallstát den Aontas Eorpach arb é an euro a n-airgeadra: oibríonn sé chun cobhsaíocht praghsanna a chaomhnú, agus chun cumhacht cheannaigh an airgeadra aonair a chosaint.

Cé gurb iad na Ballstáit a ghearrann cánacha agus cé go socraíonn gach Ballstát a bhuiséad náisiúnta, tá comhrialacha maidir le hairgeadas poiblí ceaptha ag na rialtais náisiúnta le go mbeidh ar a gcumas a gcuid gníomhaíochtaí a chomhordú d'fhonn cobhsaíocht, fás agus fostaíocht a chothú.

Boinn agus nótaí bainc a tháirgeadh

Ó 2002 i leith, tá na nótaí bainc euro á dtáirgeadh ag bainc ceannais náisiúnta an limistéir euro i gcomhpháirt le chéile. Tá sciar áirithe de tháirgeadh iomlán bliantúil ceann amháin nó níos mó de na nótaí bainc de chúram ar gach banc ceannais náisiúnta.

Is ar rialtais Bhallstáit an limistéir euro atá sé de chúram na boinn euro a bhuaileadh.

Bearta frith-ghóchumtha

Ba cheist mhórthábhachta í an tslándáil agus boinn agus nótaí bainc euro á ndearadh. Ó tháinig an t-airgeadra aonair i gcúrsaíocht, tá leibhéil an ghóchumtha sa limistéir euro go réasúnta íseal. Toisc gur airgead dlíthairgthe iad nótaí agus boinn euro gach Ballstáit – mar aon lena ndearadh sainiúil – ar fud an limistéir euro, tá gá le comhrialacha agus comhordú chun a áirithiú go bhfuil na bearta frith-ghóchumtha a dhéantar chomh héifeachtach céanna sna tíortha uile. Tá ceithre cholún ag beartas frith-ghóchumtha an Aontais Eorpaigh: cosc, toirmeasc, oiliúint agus comhar.