Direct naar de inhoud

Zo wordt het EU-geld besteed

De EU-begroting is van cruciaal belang om het hoofd te bieden aan de uitdagingen waar de EU mee kampt. Het zorgt ervoor dat de EU democratisch, vreedzaam, welvarend en concurrerend blijft. De EU gebruikt haar begroting voor de financiering van EU-prioriteiten en grote projecten die de meeste EU-landen niet zelf zouden kunnen financieren, omdat de projecten te groot zijn of omdat er verschillende landen bij betrokken zijn. Door middelen te bundelen, samen te werken en alle EU-landen, hun burgers en ook buiten Europa te helpen, versterkt de EU via haar begroting de economie en de geopolitieke positie van Europa. 

De EU stelt uitgavenplannen voor de lange termijn vast, bekend als meerjarige financiële kaders, waarin de prioriteiten en limieten van de EU-uitgaven voor meerdere jaren zijn vastgelegd. De huidige langetermijnbegroting loopt van 2021 tot 2027. 

Naast de langetermijnbegroting wordt elk jaar een jaarlijkse begroting uitonderhandeld en goedgekeurd. In de jaarlijkse begroting staan de inkomsten en uitgaven voor het financiële jaar, binnen de grenzen die in de langetermijnbegroting zijn afgesproken. 

De Commissie stelt een ontwerpbegroting voor waarover vervolgens wordt onderhandeld en overeenstemming wordt bereikt door het Europees Parlement en de Raad. De Commissie is verantwoordelijk voor het beheer van het geld, hoewel zij meer dan de helft ervan samen met de regeringen van de EU-landen beheert. 

Elk jaar beoordeelt het Parlement of de Commissie de begroting van het voorgaande jaar goed heeft uitgevoerd, op basis van een aanbeveling van de Raad. Dit nemen we het “verlenen van kwijting”. 

Onderhandelingen over en goedkeuring van de begroting 

Waarvoor wordt het geld gebruikt?

De EU-begroting creëert banen, financiert projecten die onze gezondheids-, onderwijs-, vervoers- en energie-infrastructuur verbeteren, de veiligheid van onze grenzen verbeteren, de klimaatverandering helpen bestrijden en de digitale transitie van onze samenleving bevorderen. En dit zijn maar een paar voorbeelden. 

De afgelopen jaren is de EU-begroting steeds meer ingezet als uiting van solidariteit van de EU, want het is het belangrijkste crisisresponsinstrument van de EU. Het helpt de grootste uitdagingen van de EU aan te pakken, van de coronapandemie tot de Russische invasie van Oekraïne, te zorgen voor energieonafhankelijkheid en de strategische autonomie van de EU op te bouwen.

Samen met het herstelfonds NextGenerationEU bedraagt de begroting 2021-27 ongeveer 2 biljoen euro in lopende prijzen. Het kan worden opgesplitst in ruwweg zeven uitgaventerreinen:

  1. Eengemaakte markt, innovatie en digitaal beleid
  2. Cohesie, veerkracht en waarden
  3. Natuurlijke hulpbronnen en milieu
  4. Migratie en grensbeheer
  5. Veiligheid en defensie
  6. Buurlanden en de wereld
  7. Europees openbaar bestuur

Overzicht van de bedragen van de langetermijnbegroting in lopende prijzen 

Prioriteiten en uitgaven in de begroting voor 2024 

De begroting voor 2024 financiert de meest cruciale herstelbehoeften van de EU-landen en -partners over de hele wereld. De financiering zal bijdragen tot de modernisering en versterking van de EU, door de groene en digitale transitie te stimuleren, banen te scheppen en de rol van Europa in de wereld te versterken.  

Zij versterkt met name de EU-steun aan Oekraïne, stimuleert investeringen in kritieke technologieën en defensie, verstrekt middelen om partners in de Westelijke Balkan te ondersteunen en helpt EU-landen die getroffen zijn door natuurrampen en landen die met humanitaire crises te kampen hebben. 

Wie beheert het EU-geld?

Voor de periode 2021-27 wordt de langetermijnbegroting als volgt beheerd:

  • 56% wordt gezamenlijk beheerd door nationale autoriteiten en de Commissie (“gedeeld beheer”) 
  • 37% wordt beheerd door de Commissie en haar agentschappen en bureaus buiten de EU (“direct beheer”) 
  • 7% wordt beheerd door andere internationale organisaties, nationale agentschappen en niet-EU-landen (“indirect beheer”) 
  • wat betreft NextGenerationEU wordt 90% van de middelen, ter waarde van in totaal 648 miljard euro, via direct beheer uitgevoerd door de faciliteit voor herstel en veerkracht

De eindverantwoordelijkheid voor de uitvoering van de begroting ligt bij de Commissie, die ervoor moet zorgen dat elke euro die uitgegeven wordt, ook geregistreerd en verantwoord wordt. Wanneer er onterecht geld is uitbetaald, werkt de Commissie met de desbetreffende EU-landen samen om het geld terug te vorderen. 

De jaarlijkse EU-begroting wordt zowel tijdens als na de uitvoering ervan gecontroleerd door de Commissie, de Europese Rekenkamer en het Europees Parlement. Daarnaast kan het Europees Bureau voor fraudebestrijding onderzoek doen naar frauduleus gebruik van de EU-begroting. 

Maatregelen voor transparantie en om de EU-begroting te beschermen