Als eerste kanselier van de pas opgerichte Bondsrepubliek Duitsland, van 1949 tot 1963, veranderde hij meer dan wie dan ook het aanzicht van Duitsland en de Europese geschiedenis na de Tweede Wereldoorlog. Adenauer had zich, net als andere politici van zijn generatie, al na de Eerste Wereldoorlog gerealiseerd dat een duurzame vrede alleen tot stand zou komen wanneer Europa verenigd was.
In de decennia en eeuwen daarvoor speelden kolen en staal een destructieve rol bij conflicten tussen de volkeren van Europa, die er wapens mee produceerden. Kolen en staal moesten de mensen verenigen, met meer overleg en meer samenwerking.
Adenauer en zijn tijd
Adenauer werd op 5 januari 1876 in Keulen geboren. Hij trouwde met iemand uit een invloedrijke Keulse familie, en werd actief in de politiek. Met al zijn politieke talent nam zijn loopbaan als lid van de katholieke Zentrumspartei een hoge vlucht en werd hij in 1917 burgemeester van Keulen.
Eind jaren 1920 begon de NSDAP (de nazipartij) een lastercampagne tegen Adenauer. In 1933, na de machtsovername door de nazi’s, weigerde Adenauer de stad met hakenkruisvlaggen te versieren voor een bezoek van Hitler. Daarop werd hij ontslagen en werden zijn bankrekeningen bevroren. Na de mislukte aanslag op Hitler in 1994, werd Adenauer opgesloten in de beruchte Gestapo-gevangenis van Keulen, Brauweiler.
Na de oorlog zette hij zich in voor de nieuwe christendemocratische partij CDU, waarin hij protestante en katholieke Duitsers in één partij wilden verenigen. In 1949 werd hij de eerste bondskanselier van de Bondsrepubliek Duitsland (West-Duitsland).
Een visie voor Europa
Alles wat Adenauer voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog had meegemaakt, maakte van hem een politiek realist die zich wijdde aan het idee van pan-Europese samenwerking. Hij was een groot voorstander van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal die van start ging na de Schumanverklaring van 9 mei 1950 en het Verdrag over de Europese Economische Gemeenschap, ondertekendin maart 1957.
Konrad Adenauer tijdens een rede in Metz, 1966
Konrad Adenauer op 2 juli 1966 in Metz
Als het ons lukt een organisatie te creëren waardoor de Fransen alles kunnen zien wat in Duitsland gebeurt op het gebied van de productie van staal en kolen, en de Duitsers ook wat er in Frankrijk gebeurt, dan is er een wederzijdse controle, de beste manier om een beleid te voeren dat op vertrouwen gebaseerd is.
Publicaties
Meer over leven en werk van Konrad Adenauer en over zijn bijdrage aan het Europees project.