Ar aghaidh go dtí an príomhábhar

Konrad Adenauer: daonlathaí pragmatach agus aontóir diongbháilte

Leis na blianta fada, bhí ról suntasach ag an ngual agus ag an gcruach sa scrios a rinneadh i gcoinbhleachtaí idir pobail na hEorpa, ós rud é gur baineadh úsáid astu chun airm a mhonarú. Tá siúl againn go n-aontófar na pobail sin anois, ó thaobh a gcuid smaointeoireachta agus a ngníomhartha de, a bhuí leis an ngual agus an cruach.

Konrad Adenauer

Saol agus beatha

Rugadh in Köln an 5 Eanáir 1876 é, phós sé bean ón uasaicme, agus ba de thairbhe an chleamhnais sin a chuaigh sé leis an bpolaitíocht. Bhain sé leas iomlán as na buanna polaitíochta a bhí aige, agus le linn dó bheith ina bhall den pháirtí Caitliceach ‘Zentrum’ tháinig bláth ar a ghairm agus ceapadh ina Mhéara ar Köln é in 1917.

Deireanach sna 1920daí, chuir an Páirtí Sóisialach Náisiúnta (na Naitsithe) tús le feachtas béadchainte ar Adenauer. In 1933 agus na Naitsithe i gcumhacht, dhiúltaigh Adenauer an chathair a mhaisiú le svaisticí le linn chuairt Hitler ar an gcathair. Cuireadh as oifig é mar gheall air sin, agus rinneadh a chuntais bhainc a reo. Cuireadh Adenauer in Brauweiler, príosún cáiliúil an Gestapo in Köln, tráth nár éirigh le hiarracht feallmharaithe a rinneadh ar Hitler in 1944.

I ndiaidh an chogaidh, dhírigh Adenauer ar bhunú Aontas Daonlathach Críostaí (CDU). Bhí súil aige go n-aontófaí Protastúnaigh agus Caitlicigh na Gearmáine in aon pháirtí amháin. In 1949, ceapadh ina chéad Seansailéir ar Phoblacht Chónaidhme na Gearmáine (an Ghearmáin Thiar) é.

Fís don Eoraip

Rinneadh an taithí a fuair sé le linn an Dara Cogadh Domhanda réalaí polaitiúil de Adenauer, agus dhírigh sé a aird ar an gcoincheap de chomhar uile-Eorpach a chur chun cinn. Thacaigh Adenauer go mór leis an gComhphobal Eorpach do Ghual agus Cruach, a seoladh le Dearbhú Schuman an 9 Bealtaine 1950, agus leis an gConradh ag bunú Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa, sínithei mí an Mhárta 1957.

Konrad Adenauer ag caint in Metz, 1966

Foilseacháin

Tuilleadh eolais faoi shaol agus obair Konrad Adenauer agus an méid a chuir sé le tionscadal na hEorpa