Informacje ogólne
- Zadania: wspiera ogólne interesy UE, przedkładając wnioski ustawodawcze, egzekwując prawo oraz realizując politykę i wykonując budżet UE
- Członkowie: zespół (tzw. kolegium) komisarzy, po jednym z każdego kraju UE
- Przewodnicząca: Ursula von der Leyen
- Rok powstania: 1958
- Siedziba: Bruksela (Belgia)
- Strona internetowa: Komisja Europejska
Komisja jest politycznie niezależnym organem wykonawczym UE. Jako jedyna odpowiada za sporządzanie wniosków ustawodawczych dotyczących nowych przepisów europejskich oraz wdraża decyzje Parlamentu Europejskiego i Rady UE.
Czym zajmuje się Komisja?
Przedkładanie nowych wniosków ustawodawczych
Komisja jest jedyną instytucją UE, która przedkłada projekty aktów prawnych Parlamentowi Europejskiemu i Radzie i która:
- chroni interesy UE i jej obywateli w kwestiach, którymi nie można zająć się skutecznie na szczeblu krajowym
- gromadzi informacje techniczne za pomocą konsultacji z ekspertami i społeczeństwem
Zarządzanie polityką UE i przydział środków finansowych
- wraz z Radą i Parlamentem Komisja określa priorytety dla wydatków UE
- przygotowuje roczny budżet do zatwierdzenia przez Parlament i Radę
- nadzoruje sposób wydawania środków finansowych, a sama jest kontrolowana przez Europejski Trybunał Obrachunkowy
Egzekwowanie prawa europejskiego
- wraz z Trybunałem Sprawiedliwości Komisja jest odpowiedzialna za zapewnienie właściwego stosowania przepisów unijnych we wszystkich krajach UE
Reprezentowanie UE na arenie międzynarodowej
- KE występuje w imieniu państw UE na forum organizacji międzynarodowych, w szczególności w kwestiach dotyczących polityki handlowej i pomocy humanitarnej
- w imieniu UE negocjuje również umowy międzynarodowe.
Skład
Polityczne stery Komisji trzyma zespół 27 komisarzy (po jednym z każdego państwa UE), w tym jej przewodniczący, który decyduje o przydziale tek poszczególnym komisarzom.
W skład kolegium komisarzy wchodzą: przewodniczący Komisji, pięciu wiceprzewodniczących wykonawczych, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa i jednocześnie wiceprzewodniczący oraz 20 komisarzy odpowiedzialnych za poszczególne dziedziny polityki.
Bieżącą działalnością Komisji zajmują się jej pracownicy (prawnicy, ekonomiści, specjaliści w różnych dziedzinach itp.). Przydzieleni oni są do tzw. dyrekcji generalnych (DG), z których każda odpowiada za konkretny obszar polityki.
Mianowanie przewodniczącego Komisji
Kandydata na przewodniczącego Komisji przedstawiają przywódcy krajów UE na posiedzeniu Rady Europejskiej, z uwzględnieniem wyników wyborów do Parlamentu Europejskiego. Kandydat musi mieć poparcie większości europosłów.
Wybór komisarzy
Proponowany przewodniczący Komisji wybiera, w oparciu o propozycje państw UE, wiceprzewodniczących wykonawczych, wiceprzewodniczących i pozostałych członków Komisji. Kandydatury komisarzy muszą zostać zatwierdzone przez przywódców krajów UE na posiedzeniu Rady Europejskiej.
Każdy kandydat na komisarza występuje następnie w Parlamencie Europejskim, gdzie przedstawia swoją wizję UE i odpowiada na pytania europosłów. Następnie Parlament decyduje w głosowaniu, czy poprze skład nowej Komisji, który ostatecznie musi zostać zatwierdzony większością kwalifikowaną przez Radę Europejską.
Kadencja obecnej Komisji trwa do 30 listopada 2029 r.
Jak działa Komisja?
Planowanie strategiczne
Przewodniczący określa kierunek polityki Komisji, w oparciu o który komisarze wspólnie podejmują decyzje w sprawie strategicznych celów i opracowują roczny program prac.
Wspólne podejmowanie decyzji
Decyzje podejmowane są wspólnie. Wszyscy komisarze są równi w procesie podejmowania decyzji, czyli decyzje są omawiane wspólnie i wszyscy członkowie Komisji są za nie zbiorowo odpowiedzialni. Nie mają oni indywidualnych uprawnień decyzyjnych, z wyjątkiem szczególnych sytuacji, gdy otrzymają na to specjalne zezwolenie.
Wiceprzewodniczący wykonawczy oraz wysoki przedstawiciel i wiceprzewodniczący działają w imieniu przewodniczącego i koordynują prace w obszarach, za które są odpowiedzialni, wraz z kilkoma innymi komisarzami. Określane są priorytetowe projekty, dzięki którym komisarze mogą ze sobą ściśle współpracować w elastyczny sposób.
Komisarze wspierają wiceprzewodniczących wykonawczych oraz wysokiego przedstawiciela i wiceprzewodniczącego w przedkładaniu inicjatyw kolegium. Z zasady decyzje są podejmowane w drodze konsensusu, lecz czasami mogą zostać poddane pod głosowanie. W takim przypadku stosowana jest zwykła większość, a każdy z komisarzy ma jeden głos.
Następnie inicjatywy takie przekazywane są odpowiedniej dyrekcji generalnej (na której czele stoi dyrektor generalny podlegający danemu komisarzowi). Zwykle polega to na przedłożeniu projektu wniosku ustawodawczego.
Na kolejnym etapie wniosek ten ponownie trafia do komisarzy, którzy przyjmują go podczas swojego cotygodniowego posiedzenia, po czym jest przesyłany do Rady UE i Parlamentu.
To warto wiedzieć
Chcemy poznać zdanie obywateli
Każdy, kto chce podzielić się z nami swoją opinią na temat polityki UE, zaproponować zmiany lub nowe kierunki polityki, może to zrobić:
- biorąc udział w konsultacjach publicznych organizowanych przez Komisję
- występując z europejską inicjatywą obywatelską
- składając formalną skargę w razie nieprawidłowego stosowania przepisów prawa UE.
Porady i informacje
Komisja udziela także porad i informacji, aby pomóc Europejczykom w prowadzeniu działalności gospodarczej, studiowaniu, przeprowadzce do innego kraju UE czy też w kwestiach prawnych.
Kontakt
Pytania dotyczące działalności Komisji można kierować do:
- pracowników Komisji (np. w Brukseli)
- przedstawicielstwa Komisji w swoim kraju.
Dostęp do dokumentów
Wydarzenia z udziałem przewodniczącej i komisarzy