Jakie rodzaje finansowania oferuje Unia?
UE dofinansowuje liczne projekty i programy. Stosuje przy tym surowe zasady gwarantujące ścisłą kontrolę nad wydatkowaniem funduszy w przejrzysty i odpowiedzialny sposób.
Różne formy finansowania, jakie oferuje UE:
- dotacje – o które kandydaci ubiegają się, przedstawiając swoje projekty w odpowiedzi na „zaproszenie do składania wniosków”
- dotacje, którymi zarządzają władze krajowe lub regionalne
- pożyczki, gwarancje oraz udział kapitałowy jako formy pomocy finansowej na realizację unijnych programów i polityki
- pożyczki dla krajów UE oraz krajów niebędących jej członkami
- nagrody dla zwycięzców konkursów w ramach programu Horyzont.
Zarządzanie środkami finansowymi UE
Zarządzanie programami finansowanymi z budżetu UE odbywa się na trzy różne sposoby.
- Zarządzanie bezpośrednie Środkami finansowymi UE zarządza bezpośrednio Komisja Europejska.
- Zarządzanie wspólnie z krajami UE Środkami finansowymi zarządzają wspólnie Komisja Europejska i kraje UE.
- Zarządzanie pośrednie Środkami finansowymi zarządzają organizacje partnerskie lub inne organy z krajów UE lub spoza UE.
Zarządzanie bezpośrednie
W przypadku zarządzania bezpośredniego Komisja Europejska bezpośrednio odpowiada za realizację wszystkich etapów programu. Komisja:
- ogłasza zaproszenia do składania wniosków
- ocenia złożone wnioski
- podpisuje umowy o udzielenie dotacji
- monitoruje realizację projektów
- ocenia wyniki
- dokonuje płatności.
Aby otrzymać takie dofinansowanie, należy odpowiedzieć na zaproszenie do składania wniosków.
Zaproszenia do składania wniosków w ramach zarządzania bezpośredniego opublikowane w portalu o finansowaniu i przetargach
Istnieją szczególne ustalenia dotyczące funduszy z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności przeznaczonych na zieloną i cyfrową transformację krajów UE po pandemii COVID-19 w ramach instrumentu na rzecz odbudowy NextGenerationEU. Rządy krajów UE w porozumieniu z Komisją Europejską opracowują krajowe plany odbudowy i zwiększania odporności, a następnie, po osiągnięciu celów określonych w tych planach, otrzymują płatności.
Zarządzane wspólnie z krajami UE
Zarządzanie wspólnie z krajami UE oznacza, że odpowiedzialność za realizację danego programu ponoszą wspólnie Komisja Europejska i organy krajowe w krajach UE. W ten sposób realizuje się około 70 proc. wszystkich programów unijnych.
Krajowe, regionalne i lokalne organy administracji w państwach UE wybierają projekty, które zostaną dofinansowane, i są odpowiedzialne za bieżące zarządzanie tymi projektami. Komisja współpracuje z poszczególnymi krajami UE, aby zapewnić pomyślną realizację projektów i prawidłowe wydatkowanie środków.
Polityka spójności i rolnictwo to najważniejsze obszary, w których stosuje się tego rodzaju zarządzanie – głównie za pośrednictwem następujących funduszy:
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego – rozwój regionalny i miejski
- Fundusz Spójności – wsparcie dla regionów mniej rozwiniętych
- Europejski Fundusz Społeczny Plus – integracja społeczna i dobra administracja
- Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) wspierający terytoria ponoszące najwyższe koszty transformacji w kierunku neutralności klimatycznej
- Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
- Europejski Fundusz Morski i Rybacki
Krajowe strony internetowe dotyczące funduszy objętych wspólnym zarządzaniem
Regionalne i krajowe organy finansujące
Zarządzanie pośrednie
Pośrednie zarządzanie unijnymi programami finansowania oznacza, że są one częściowo lub w całości wdrażane przez strony trzecie, takie jak organy krajowe lub organizacje międzynarodowe. Finansowanie ma formę dotacji, o które składa się wnioski na poziomie krajowym.
Większość środków z budżetu UE na pomoc humanitarną lub rozwój międzynarodowy jest wydatkowana w ramach zarządzania pośredniego.
Programy objęte zarządzaniem pośrednim stanowią około 10 proc. całkowitego budżetu UE.
Więcej informacji, jak ubiegać się o tego rodzaju finansowanie, można znaleźć na stronie Procedura składania wniosków – zarządzanie pośrednie.